Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    Hodinihina mandritra ny herinandro: Gen. 2:2, 3; Eks. 20:11; Eks. 16; Heb. 4:1-4; Eks. 31:12-17; Deo. 5:14.
    Tsianjery: "Dia hotandreman'ny Zanak'Isiraely ny Sabata hankatoavany azy hatramin'ny taranany fara mandimby, dia fanekena mandrakizay izany."- Eks. 31:16.

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    Impiry impiry isika no efa nandre .ny teny hoe: "Sabatan'ny Jiosy" fahiny". Mazava anefa ny Soratra Masina fa efa nisy ela talohan'ny nisian'ny vahoaka jiosy aza ny Sabata. Hatrany amin'ny herinandron'ny Famoronana mihitsy no efa niandohany.

    Diniho ny Gen. 2:2,3 sy ny Eks. 20:11. Ambarany mazava amin'ny fomba tsy mampisalasala fa taiza no niandohan'ny Sabata? 

    Na dia tsy milaza mivantana aza ny Gen. 2:2,3 fa Sabata ny "andro fahafito" (ao amin'ny Eks. 16:26,29 no ilazana azy voalohany hoe Sabata), dia hita soritra mazava kosa izany ao amin'ny hoe "dia nitsahatra tamin'ny andro fahafito" - Gen. 2:2. Ny teny hoe "nitsahatra" (shabat amin'ny teny hebreo) dia iray fototeny amin'ny hoe "Sabata" (shabbat amin'ny teny Hebreo). "Tsy nampiasaina ny teny hoe Sabata (ao amin'ny Gen. 2:2,3) kanefa azo antoka fa ny hevitra tian'ny mpanoratra hampitaina dia ny hoe: notahin'Andriamanitra sy nohamasininy ho Sabata ny andro fahafito." - The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible (Grand Rapids, MI: Zondervan Publishing House, 1975), G. F. Waterman, b. 5, t. 183.

    Miharihary fa ny Gen. 2:2,3 dia mampianatra ny fiandohan'ny Sabata sy ny fanorenana azy ho avy amin'Andriamanitra ka nanaovany ho fitahiana ho an'ny olombelona rehetra.

    Vakio ny Mar. 2:27. Ambaran'i Jesôsy fa ny Sabata dia natao, ara-bakiteny "ho an'ny olona", ka ny olombelona rehetra no resahina amin'izany, fa tsy ny Jiosy irery ihany.
    Nahoana Andriamanitra no nitsahatra koa tamin'ny andro fahafito? Nilainy ve izany? lnona ihany koa no nety ho tanjon'ny fitsaharany?

    Na dia milaza aza ny mpandinika sasany fa nila fialan-tsasatra ara-batana Andriamanitra taorian'ny Famoronana, dia ny hanome môdely avy aminIzy Andriamanitra ho an'ny olombelona no tena zava-kinendrin'ny nitsaharany. Ny olombelona koa dia natao hiasa mandritra ny henemana ary hitsahatra amin'ny Sabata andro fahafito. Nilaza ilay teolojianina Karl Barth fa ny nitsaharan'Andriamanitra taorian'ny Famoronana dia ao anatin'ilay "fanekem-pahasoavana", izay nanasany ny olombelona rehetra mba "hitsahatra miaraka Aminy, hiara-hiombona amin'ny fitsaharan'Andriamanitra" - Church Dogmatics, b. 3, fizarana 1 (Edinburgh, Scotland: T&T Clark Ltd., 1958), t. 98.
    Noho ny fitiavany no niantsoan'Andriamanitra ny lehilahy sy ny vehivavy hiara-hitsahatra Aminy rehefa avy noforoniny izy ireo, dia izy ireo izay natao araka ny endriny, mba hanana firaisana ety Aminy. Natao haharitra mandrakizay izany fiarahana sy firaisana izany. Hatramin'ny nahalavoan'ny olombelona dia fotoan-dehibe sy mahafinaritra indrindra iarahana amin'ny Mpamonjy no atolotr'izany isan-kerinandro. 

    Raha misy olona manontany anao hoe: Nanatsara ny fifandraisanao amin'Andriamanitra tamin'ny fomba ahoana ny fitandremanao ny Sabata, dia inona no havalinao? 

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    "Ary hoy Mosesy taminy: Izao no lazain'i Jehôvah : Rahampitso dia tena andro fitsaharana masina ho an' i Jehôvah : koa manendasa izay hendasinareo, ary mahandroa izay handrahoinareo, ary izay sisa rehetra dia avelao ho anareo, hotehirizina ho tra-maraina." - Eks. 16:23.
    Ataovy indray mijery ao amin'ny Eks. 16, ny tantaran'ny nanomezana ny mana ho an'ny zanak'Isiraely tany an'efitra, talohan'ny nahatongavana tao Sinay. Mariho ao amin'ny fitantarana fa: 

    1. Tsy miova ny fatran'ny mana azo nampiasaina isan'andro, saingy tamin'ny andro fahenina dia natao hanangona avo roa heny tamin'izany izy ireo.  
    2. Tsy nisy mana nomena azy ireo rehefa Sabata. 
    3. Ny fatra mihoatra nangonina tamin'ny andro fahenina, izay natokana ho an'ny Sabata, dia voatahiry tsara, kanefa tsy azo notehirizina kosa izany tamin'ny andro hafa fa simba. 
    lnona no asehon'izany mikasika ny fahamasinan'ny Sabata talohan'ny nanomezana ny lalàna tao Sinay? Jereo Eks. 16:23-28. "Raha ny marina, ny maha-andro fahafito ny Sabata, ny fanambarana fa nomen'ny Tompo ny Isiraelita ny Sabata, ary ny filazana ao amin'ny Soratra Masina fa nitsahatra tamin'ny andro fahafito ny olona araka ny baikon'Andriamanitra, izany rehetra izany dia manondro mazava tsara ny nanorenana ny Sabata hatrany amin'ny Famoronana." - The Zondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible, G. F. Waterman, b. 5, t. 184. 

    Mbola misy zavatra maro hafa momba ny Sabata ao amin'ny Eks. 16 ankoatra izay hita mivantana ao. Diniho ny amin'ireto fampianarana ireto: 

    1. Andro inona no andro fiomanana ho amin'ny Sabata?  
    2. Andro inona amin'ny herinandro ny Sabata? 
    3. Avy taiza no niavian'ny Sabata? 
    4. Tokony ho andro manao ahoana ny Sabata? 
    5. Andro fifadian-kanina ve ny Sabata? 
    6. Fizahan-toetra ny fahatokiana amin'Andriamanitra ve ny Sabata? Mifanaraka amin'izay ampianarin'ny Eks.16 ve ny fahafantaranao ny ny momba Sabata ankehitriny? 

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    "Dia hotandreman'ny Zanak'isiraely ny Sabata hankatoavany azy hatramin'ny taranany fara mandimby, dia fanekena mandrakizay izany. Ho famantarana amiko sy amin'ny Zanak'isiraely mandrakizay izany; fa tamin'ny henemana no nanaovan'i Jehôvah ny lanitra sy ny tany, ary tamin'ny andro fahafito dia nitsahatra Izy ka niala sasatra." - Eks. 31:16,17.

    Inefatra no tondroina ho "famantarana" ny Sabata ao amin'ny Soratra Masina (Eks. 31:13, 17; Ezek. 20:12, 20). Ny "famantarana" dia tsy "tandindona" ka maneho na mampahatsiahy zavatra hafa vokatry ny fitovian'ny toetrany (ohatra, ny totohondry dia matetika maneho "hery" na "fahefana"). Ao amin'ny Baiboly, ny Sabata amin'ny maha-"famantarana" azy dia marika, na tanjona, na fepetra, natao hampitana hafatra manokana. Tsy misy na inona na inona amin'ilay famantarana, amin'ny maha-famantarana azy fotsiny, ka mifandray amin'ilay fanekena. Famantarana ny fanekena izany, "famantarana ho amiko, sy ho aminareo hatramin'ny taranakareo fara mandimby" - Eks. 31:13, hoy i Jehôvah, satria Izy no efa niteny izany.

    Nahoana no nataon'i Jehôvah ho famantarana ny fanekena ny Sabata? Inona mikasika ny Sabata no mahatonga azy ho tandindona maneho indrindra ny fifandraisana mahavonjy amin'Andriamanitra? Aoka ho ao an-tsaintsika fa lafiny iray manan-danja lehibe amin'ny fanekena ny hoe: fahasoavana no amonjena antsika, ary tsy mahavonjy antsika ny asa; inona momba ny Sabata no mahatonga azy ho tandindona maneho tsara io fifandraisana io? (Jereo Gen. 2:3; Heb. 4:1-4.) 

    Ny tena mahavariana mikasika ny Sabata, amin'ny maha-famantarana ny faneken'ny fahasoavana azy, dia ity: nandritra ny taonjato maro ny Jiosy dia nandray ny Sabata ho ilay famantarana ny fanavotana hataon'ny Mesia. Nandraman'izy ireo mialoha tamin'ny alalan'ny Sabata ny famonjena avy amin'ilay Mesia. Rehefa fantatsika fa fahasoavana irery ihany no amonjena antsika, ary koa takatsika fa fanekem-pahasoavana ilay fanekena, dia manjary mazava ny fifandraisan'ny Sabata amin'ny fanavotana sy ny fanekena (Jereo Deo. 5:13-15). Araka izany, mifanohitra amin'ny fiheveran'ny maro azy, ny Sabata dia famantarana ny fahasoavan'Andriamanitra mahavonjy fa tsy famantarana ny farnonjena amin'ny alalan'ny asa.

    Ahoana no fahazoanao ny atao hoe "mitsahatra" amin'ny andro Sabata? Manao ahoana ny fitsahatrao rehefa Sabata? Inona no zavatra hafa tsy toy ny mahazatra ataonao rehefa tonga io andro io ka mahatonga azy ho "famantarana"? Ny olona mahafantatra anao ve mety hahita eo amin'ny fiainanao fa andro manokana ho anao tokoa ny Sabata? 

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    "Ny Sabatako no tandremo: fa famantarana ho amiko, sy ho aminareo hatramin'ny taranakareo fara mandimby izany, mba ho fantatrareo fa lzaho no Jehôvah lzay manamasina anareo." - Eks. 31:13. 

    Ny Eks. 31:12-17 dia manan-tombo manokana raha ny firesahana momba ny Sabata no heverina, ary manarakaraka ny torolalana nomen'ny Tompo momba ny fanorenana ny fitoerana masina sy ny fametrahana ireo fombam-pivavahana natao tao no misy azy (Eks. 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31:1-11.)

    Eto no voalohany nampisehoana io foto-kevitra mikasika ny maha-"famantarana" ny Sabata io, dia amin'ny maha-famantarana hita maso, miseho ety ivelany, ary famantarana mandrakizay azy eo amin'Andriamanitra sy ny olona. Io andalan-tSoratra Masina io mihitsy no mirakitra foto-kevitra maro mahatalanjona, izay mendrika ny hodinihintsika. Hevitra vaovao anankiroa no hita miaraka ao amin'ireo toko sy andininy ireo: 

    1. Ny Sabata amin'ny maha-mariky ny fahalalana azy.

    2. Ny Sabata amin'ny maha-mariky ny fanamasinana azy. 
    Hevero ny maha-famantarana mifandraika amin'ny fahalalana azy. Ny fandraisan'ny Hebreo ny fahalalana dia mahakasika ny lafiny ara-tsaina, ara-pifandraisana, ary ara-pihetseham-po. Ny hoe "mahalala" dia tsy midika fotsiny hoe mahafantatra zavatra iray, indrindra moa raha olona no voaresaka amin'izany. Midika ho fananana fifandraisana manan-danja amin'ilay olom-pantatra ihany koa izany. Ny hoe mahalala na mahafantatra an'i Jehôvah, araka izany, dia midika ho fananana fifandraisana tsara Aminy - "manompo" Azy (1 Tant. 28:9), "matahotra" Azy (Isa. 11:2), "mino" Azy (Isa. 43:10), "matoky" Azy sy "mitady" Azy (Sal. 9:10), ary "miantso" ny anarany (Jer. 10:25). 
    Diniho tsirairay ireo andininy voalaza etsy ambony ireo. Ahoana no anampian'ireo antsika hahatakatra ny atao hoe "mahalala" an'Andriamanitra? 
    Ankoatra izany, ny Sabata dia manana hevitra hoe: famantarana ny fanamasinana. Midika izany fa "manamasina" ny olony ny Tompo (ampitahao amin'ny Lev. 20:8) amin'ny fanaovana azy ireo ho "masina" (Deo. 7:6).

    Asam-pamonjena sy fanavotana ataon'Andriamanitra, izay asesiky ny fitiavany, ny fanamasinana. Ny fanamarinana sy ny fanamasinana dia samy asan'Andriamanitra avokoa: "Izaho no Jehôvah, Izay manamasina anareo: - Lev. 20:8. Koa ny Sabata izany dia famantarana izay mampahalala an'Andriamanitra amin'ny maha-Mpanamasina Azy. "Ny Sabata izay nomena izao tontolo izao ho famantarana ny maha-Mpamorona an'Andriamanitra dia natao koa ho famantarana ny maha-Mpanamasina Azy." - TFC, b. 6, t. 350.

    Hevero ny amin'ny Sabata sy ny fizotry ny fanamasinana, izany hoe ny fanaovana olona iray ho masina. Inona no anjara asan'ny fitandremana ny Sabata ao anatin'ny fanamasinana? Ahoana no ahafahan'Andriamanitra mampiasa ny fanandramantsika amin'ny fitandremana ny Sabata mba hanamasinana antsika?

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    "Mahatsiarova ny andro Sabata hanamasina azy." - Eks. 20:8. 

    Famantarana natao "hotsarovan'ny olona ny Sabata. Lafiny maro no azo ampiasana ny teny hoe "mahatsiarova". Voalohany, mampitodika ny saina hijery ny tany aloha, hiverina any amin'ny lasa, ny hoe mahatsiaro. Amin'izay fotoana izay, ny Sabata dia maneho antsika ny Famoronana, izay nifarana tamin'ny fanorenana ny Sabata amin'ny maha-andro fitsaharana azy isan-kerinandro, sy amin'ny maha-andro iraisana manokana amin'Andriamanitra azy.

    Ilay baiko hoe mahatsiarova dia misy akony amin'ny ankehitriny koa. Tsy natao "hahatsiaro" fotsiny ny Sabata isika (Eks. 20:8); natao "hitandrina" sy "hanamasina" izany isika (jereo Deo. 5:12). Araka izany dia misy fiantraikany lehibe amintsika amin'izao fotoana ankehitriny izao ny Sabata.

    Farany, ny Sabata koa dia manondro amintsika ny hoavy. Ny olona mahatsiaro sy mitandrina ny Sabata dia manana hoavy feno fanantenana sy fanambinana ary manan-danja miaraka amin'llay Tompon'ny Sabata. Mitoetra ao anatin'ny fifandraisan'ny fanekena izy, satria mitoetra ao amin'ny Tompo. Eto indray, rehefa takatsika fa fifandraisana eo amin'Andriamanitra sy ny olombelona ny fanekena, dia misongadina manokana ny Sabata, izay afaka manamafy orina tokoa io fifandraisana io. 

    Rehefa mahatsiaro ny Famoronana sy Ilay Mpamorona tokoa mantsy ny olon'Andriamanitra dia mahatsiaro koa ny asam-pahasoavana sy famonjena nataon'Andriamanitra (jereo ny Deo. 5:14, izay ahitana ny Sabata amin'ny maha-famantarana ny fanafahana ny vahoakan'Andriamanitra tany Egipta azy, dia tandindon'ilay famonjena faratampony ataon'Andriamanitra). Ny Famoronana sy ny famoronana indray dia miaraka. Ilay voalohany no mampisy ilay faharoa. Ny Sabata dia famantarana milaza fa Andriamanitra no Mpamorona izao tontolo izao sady Mpamorona ny famonjena antsika.

    "Rehefa mitandrina ny andro Sabata hanamasina azy isika dia natao haneho fa olony. Ny teniny dia manambara ny Sabata ho famantarana mampiavaka ireo izay mitandrina ny didin'Andriamanitra. Ireo izay mitandrina ny lalàn'Andriamanitra dia ho iray Aminy ao anatin'ilay ady lehibe ifanandrinan'i Satana sy Andriamanitra, izay efa niandoha tany an-danitra." - S1M, b. 2, t. 160.

    Diniho io fanambarana nosoratan'ny mpanompon'Andriamanitra io. lnona momba ny Sabata no mahatonga azy ho afaka mampiavaka antsika amin'ny maha -"vahoaka mpitandrina ny andro faha-fito antsika, kanefa ny lalàna hafa ankoatra ny amin'ny Sabata dia mety tsy hahatonga izany fiavahana izany? 

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

     Vakio ao amin'ny SDABC, b. 7, tt. 968-970; "The Observance of the Sabbath" (na "Ny fitandremana ny Sabata"), ao amin'ny TFC, tt. 349-351; ary "Hatreo amin'ny Ranomasina Mena ka hatrany Sinay", toko 26, ao amin'ny PM.

    Ny Sabata dia mamaritra tsara amin'ny fomba feno sy lalina ny fifandraisana eo amin'Andriamanitra sy ny olona sy eo amin'ny olona samy olona. Ny didy momba ny fitandremana ny Sabata no didy eo afovoan'ny Didy Folo. Maneho Ilay Tompon'ny Sabata amin'ny fomba manokana izy ary manambara ny faritry ny fahefany, izay iadidiany sy feheziny. Mariho ireto lafiny roa ireto:

    (1) Ny anaran'Ilay Andriamanitra: Yahweh (Jehôvah), Izay Mpamorona (Eks. 20:11, Eks. 31:17), sy manana asa manokana tsy manan-tsahala;

    (2) ny faritra iadidiany sy feheziny: "Ny lanitra sy ny tany sy ny ranomasina mbamin' izay rehetra ao aminy" - Eks. 20:11 (ampitahao amin'ny Eks. 31:17). Amin'ireo lafiny roa ireo, ny didy momba ny Sabata dia manana ireo toetra mampiavaka ny fanombohan-kase natao tamin'ireo antontan-taratasy nanaovana fanekena fahiny tany "Proche-Orient". Raha ny ankapobeny dia eo afovoan'ilay fanekena mandrakariva no misy ireo fanombohan-kase ireo, ary ahitana koa:

    (1) Ny anaran'ilay andriamanitra (andriamanitra sampy);

    (2) Ny faritra iadidiany sy feheziny (matetika toerana sy tany voafaritra).
    "Ny fanamasinana ataon'ny Fanahy Masina dia mampiseho ny fahasamihafana misy eo amin'ireo izay manana ny tombokasen'Andria-manitra sy ireo izay mitandrina andro fitsaharana sandoka. 

    "Rehefa tonga ny andro fizahan-toetra, dia ho hita mazava ilay mariky ny bibidia, dia ny fitandremana ny Alahady izany....

    "Araka izany dia hita miavaka amin'ny mahatoky izao ny tsy mahatoky. Ireo izay maniry handray ny tombokasen'Andriamanitra eo amin'ny handriny dia tsy maintsy mitandrina ny Sabatan'ny didy fahefatra." - SDABC, b. 7, tt. 980,981. 

    FANONTANIANA HIFANAKALOZAN-KEVITRA: 

    1. Vakio ny Lev. 19:30. Mariho fa ampifandraisiny ny fitoerana masina sy ny Sabata. Raha heverina izay efa nianarantsika hatreto momba ny Sabata sy ny maha-famantarana azy, nahoana no misy heviny lehibe tokoa io fampifandraisana io?

    2. Apetraho amin'ny tenanao ity fanontaniana ity: "Nanampy tamin'ny fanamafisana orina ny fiarahako amin'ny Tompo ve ny fitandremako ny Sabata?" Raha tsia, inona no azonao ovana?

    Famintinana: Ny Sabata no famantarana ny fanekena izay mitohy hatrany amin'ny fotoana hahatanterahan'ny drafi-panavotana. Mampitodika antsika any amin'ny Famoronana izany, ary amin'ny maha-fanekem-pahasoavana azy dia asehony antsika koa ilay famoronana indray, izay hanavaozan'Andriamanitra ny zavatra rehetra amin'ny farany. 

    Telovolana 2: Fanekena mandrakizay
    Lesona 9: Ny famantaran'ny fanekena

    Ny Sabatan'ny andro fahafito dia mamerina antsika tsy tapaka isan-kerinandro ho eo amin'ny fototra iorenan'ny maha-isika antsika manontolo sy ny hoavintsika. Somebiseby mihazakazaka etsy sy eroa isika, mandany vola, mitady vola, mivezivezy eny rehetra eny; ary tonga ny Sabata avy eo ka mamerina antsika indray amin'ilay fototra teo, izay fiandohana iaingan'ny zavatra rehetra manaraka, satria izay rehetra heverintsika fa manan-danja dia tsy misy raha tsy Andriamanitra no namorona azy sy namorona antsika hatrany am-boalohany.

    Marim-potoana ny Sabata, tsy miova ary tsy tapaka fa tonga mameno ny lafim-piainantsika rehetra, sady mampahatsiahy antsika fa ny tsipiriany rehetra eo amin'ny fiainantsika dia an'Ilay Mpahary antsika. Izy no nametraka antsika teto, Izy no Ilay "tamin'ny voalohany", nanao ny lanitra sy ny tany, dia asa izay mitoetra ho fototra tsy azo ihodivirana iorenan'ny finoana kristianina rehetra; ao anatin'izany ny Sabata, izay famantarana tsy azo lavina, kanefa tsy misehoseho, ary tsy mety miova.

    Hijery ny amin'io famantarana io isika amin'ity herinandro ity, ao anatin'ny tontolon-kevitra tao Sinay.

    Indray mitopy maso: Avy taiza no niandohan'ny Sabata? Inona no porofo mampiseho fa efa nisy talohan'ny fanomezan-dalana tao Sinay ny Sabata? Ahoana no ilazana fa ny Sabata dia famantarana ny fanekena?

    Please publish modules in offcanvas position.