Lesona 10: Ny fanekena vaovao

    Hodinihina mandritra ny herinandro: Jer. 31:31-34; Mat. 5:17-28; Hos. 2:18-20; Isa. 56:6,7; Heb. 8:7,8; Heb. 10:4; Mat. 27:51.
    Tsianjery: "Indro, avy ny andro, hoy Jehôvah , izay hanaovako fanekena vaovao amin'ny taranak'Isiraely sy ny taranak'i Joda."- Jer. 31:31. 

     Nisy sarisary tao amin'ny gazetiboky iray indray taona, nampiseho lehilahy mpandraharaha iray nijoro teo anatrehan'ny vondron'olona mpandraharaha hafa. Nihazona fonosan-tsavony iray teny an-tanany izy, ary nampiseho izany tamin'ireo lehilahy sy vehivavy namany. Feno hafanam-po fatratra izy nanondro ny teny hoe "vaovao" voasoratra amin'ny litera menamena lehibe eo amin'ilay fonony, izay toa milaza, mazava ho azy, fa vaovao ilay vokatra ao anatiny. Dia hoy ary ilay mpandraharaha hoe:"Ny zava-baovao, dia ity 'vaovao' ity". Izany hoe, ny hany zavatra niova, ny hany zava-baovao, dia ilay teny hoe 'vaovao' teo amin'ilay fonony fotsiny ihany. Ny sisan'izay dia ny teo ihany.

    Amin'ny lafiny iray dia azo lazaina fa toy izany ny fanekena vaovao. Ny fototry ny fanekena, ny fanantenana fototra ho antsika ao anatiny, ireo fepetra ao aminy, dia izay hita tao amin'ilay fanekena taloha ihany. Mbola ny fanekem-pahasoavan'Andriamanitra sy ny famindrampony ihany izany, fanekena mifototra amin'ny fitiavana izay mihoatra ny fahalemen'ny olombelona sy ny fahareseny.

    Indray mitopy maso: Inona ireo zavatra mitovy eo amin'ny fanekena tranainy sy vaovao? Inona no anjara tanan'ny lalàna ao anatin'ny fanekena? Tamin'iza no nanaovana ny fanekena? Inona no tian'ny bokin'ny Hebreo holazaina amin'ny  "fanekena tsara lavitra"(Heb. 8:6)? Inona ny fifandraisana misy eo amin'ny fanekena sy ny fitoerana masina any an-danitra? 

    Vakio ny Jer. 31:31-34 ary valio ireto fanontaniana ireto: 

    1. lza no nanomboka ny fanekena?
    2. Lalàn'iza no resahina eto? Lalàna inona izany? 
    3. Inona avy ireo andininy manantitra ny lafiny fifandraisana tian'Andriamanitra hananana amin'ny olona?
    4. Inona ny zavatra nataon'Andriamanitra ho an'ny olony izay fototry ny fifandraisam-panekena?

    Mazava fa: tsy vaovao tanteraka amin'ilay fanekena tranainy nataon'Andriamanitra tamin'ny Isiraely tao an-tendrombohitra Sinay ny fanekena vaovao. Ny olana tamin'ilay fanekena tao Sinay mantsy, dia tsy noho ny maha-tranainy na nilaozan'ny toetr'andro azy fa noho izy nodikaina (jereo ny Jer. 31 :32).

    Ny valin'ireo fanontaniana etsy ambony ireo, izay samy hita eo anatin'ireo andininy efatra ireo avokoa, dia manaporofo fa maro amin'ireo lafiny hita tao amin'ilay "fanekena fahiny" no mbola hita ao amin'ilay vaovao. Ilay "fanekena vaovao" izany amin'ny heviny iray dia "fanekena nohavaozina". Izy izany no fahafenoana, na fahantanterahan'ilay fanekena voalohany.

    Ifantohy akaiky ny fizarana farany amin'ny Jer. 31:34, izay ilazan'i Jehôvah fa hamela ny heloka sy ny fahotan'izy ireo Izy. Na dia milaza aza I Jehôvah fa hanoratra ny lalàna ao am-pontsika ary hametraka izany ao anatintsika, dia mbola tsindriany mafy ihany fa hamela ny fahotantsika sy ny helotsika Izy, izany hoe, ny fandikana ny lalàna izay efa voasoratra ao am-pontsika. Mahita fifanoheran-kevitra na fifandroritan-kevitra ao anatin'ireo hevitra roa ireo ve ianao? Raha tsla, dia nahoana ? Inona no hevitr'izany hoe manana ny lalàna voasoratra ao am-pontsika, araka ny voalazan'ny Rom. 2:15 izany? (Mat. 5:17-28).

    Raha ireo andininy nodinihina androany ireo no jerena, ahoana no hampiasanao azy hoentina mamaly ny filazana fa toy ny efa foana ny lalàna (na indrindra indrindra ny Sabata) satria isika eo ambany fanekena vaovao? Misy zavatra tena milaza marina izany ve ao anatin'ireo andininy ireo? Raha tsy izany, ahoana no hampiasanao ireo andininy ireo hanaporofoana ny maha-mandrakizay ny lalàna?

    Hitantsika omaly fa raha ny zavatra fototra mandrafitra azy, dia mitovy ihany ny fanekena taloha sy vaovao. Ny zava-dehibe ao anatin'izany dia ny famonjena amin'ny alalan'ny finoana an'Andriamanitra, Izay hamela ny helotsika, tsy noho ny fahamendrehantsika, fa noho ny fahasoavany irery ihany. Vokatr'io famelan-keloka io, dia manana fifandraisana Aminy isika, ary manolo-tena ho Azy amin'ny finoana sy ny fankatoavana.

    Na izany aza, "fanekena tsara lavitra" no iantsoin'ny bokin'ny Hebreo ny fanekena vaovao. Ahoana no fahazoantsika ny hevitr'izany? Amin'ny fomba ahoana no maha-tsara lavitra ny fanekena iray noho ny fanekena iray hafa?

    lnona no olana tamin'ilay fanekena taloha ka nahatonga azy ho "nanan-tsiny"? Heb. 8:7,8.

    Ny olana dia tsy tao amin'ilay fanekena velively, fa teo amin'ny tsy fahaizan'ny olona nandray azy tamim-pinoana (Heb. 4:2). Ny mahatsara kokoa ilay vaovao noho ilay taloha dia i Jesôsy - Izay tsy niseho ara-tandindona fotsiny ihany tamin'ny alalan'ny biby natao fanatitra (araka izay hita tamin'ny fanekena taloha) - fa tonga ara-bakiteny kosa izao, sady niharan'ny fahafatesana, ary manao asa amin'ny maha-Mpisoronabe Azy. Izany hoe, ny famonjena natolotra tamin'ny alalan'ilay fanekena taloha, dia ilay omena ao amin'ilay vaovao ihany. Ao amin'ilay fanekena vaovao anefa, dia misy fanehoana lehibe sy feno kokoa Ilay Andriamanitry ny fanekena sy ny fitiavany ny olombelona lavo. Tsara lavitra izy satria ny zavatra rehetra izay nampianarina tamin'ny alalan'ireo aloka sy tandindona tao amin'ny TT dia tanteraka tao amin'i Jesôsy avokoa, dia teo amin'ny fiainany tsy nisy tsiny, sy ny fahafatesany, ary ny asany amin'ny maha-Mpisoronabe Azy, izay naseho ara-tandindona tao amin'ny fanompoam-pivavahana natao tao amin'ny fitoerana masina tety an-tany (Heb. 9:8-14).

    Tsy tandindona na aloka na ohatra intsony no ananantsika, fa i Jesôsy mihitsy, tsy amin'ny maha-Zanak'ondry voavono sy nandatsaka ny rany noho ny fahotantsika Azy fotsiny (Heb. 9:12), fa amin'ny maha-Mpisoronabe Azy Izay manao fanompoana ho antsika any an-danitra koa (Heb. 7:25). Na dia tsy miova aza ny famonjena atolony, dia mahatonga ny fanekena vaovao ho ambony kokoa noho ilay taloha ny fampisehoana ny Tenany sy ny famonjena ao Aminy amin'ny fahafenoany kokoa io.

    Vakio ny Heb.8:5 sy ny Heb. 10:1. lnona no teny ampiasain'ny mpanoratra entiny milaza ireo fanompoam-pivavahana fanao tao amin'ilay fitoerana masin'ny fanekena taloha? Ahoana no anampian'izany teny izany antsika hahatsapa ny fahambonian'ilay fanekena vaovao? 

    Saino ity: Mahalala bebe kokoa ny momba an'Andriamanitra isika vokatry ny fahafantarantsika ny momba ny fiainan'i Kristy sy ny fahafatesany ary ny asany amin'ny maha-Mpisoronabe Azy, noho ireo izay tsy nahafantatra afa-tsy ny fisoronana natao tao amin'ny fitoerana masina teto an-tany fotsiny, izay biby no atao fanatitra. Nahoana? 

    Manantitrantitra ny maha-Mpisoronabentsika an'i Jesôsy ao amin'ny fitoerana masina any an-danitra ny bokin'ny hebreo. Ao tokoa mantsy no ahitana fanehoana mazava indrindra momba ny fanekena vaovao ao amin'ny TV, ka anantitranterany ny maha-Mpisoronabe an'i Kristy. Tsy fifandrifian-javatra izany. Ny fanompoana ataon'i Kristy any an-danitra dia mifamatotra amin'ny fomba ety dia ety tokoa amin'ireo teny fikasan'ny fanekena vaovao.

    Ny fanompoana tao amin'ny fitoerana masina ao amin'ny TT no fomba nentina no nampianarana ny fahamarinana mikasika ny fanekena taloha. Ny fisoronana sy ny fanelanelanana no tena ifantohany. Novonoina ny biby ary ny rany nanaovan'ny mpisorona fanelanelanana. Ireo rehetra ireo, mazava loatra, dia tandindon'ny famonjena izay ao amin'ny Jesôsy irery ihany. Raha ireo tandindona ireo, amin'ny maha-tandindona azy fotsiny, dia tsy misy famonjena ao aminy.

    Vakio ny Heb. 10:4. Nahoana no tsy misy famonjena ao amin'ny fahafatesan'ireo biby ireo? Nahoana no tsy ampy hitondra famonjena ny fahafatesan'ny biby iray?
    Tanteraka ao amin'i Kristy avokoa ireny fanatitra ireny sy ny asa fisoronana sy fanelanelanana izay niaraka taminy. I Jesôsy no hany fanatitra izay fototra iorenan'ilay ran'ny fanekena vaovao. Ny ran'i Kristy no nanaovana sonia ny fanekena vaovao, ka mahatonga an'ilay fanekena tao Sinay sy ny fanatiny ho "efa ela na "antitra" na ho foana. Efa tanteraka ilay tena fanatitra marina, izay natao indray mandeha ary ho an'ny rehetra (Heb. 9:26). Vantany vao maty i Kristy, dia tsy nilaina intsony ny hamonoana biby hatao fanatitra. Efa nahavita ny asany ilay fitoerana masina teto an-tany.

    Vakio ny Mat. 27:51, izay milaza ny naharovitan'ny efitra lamba teo amin'ilay fitoerana masina tety an-tany tamin'ny fotoana nahafatesan'i Jesôsy. Ahoana no anampian'io toe-javatra io antsika hahatakatra ny antony nanoloana ny  fitoerana masina tety an-tany?

    Mazava loatra fa nifamatotra tamin'ireny biby natao fanatitra ireny ny taona asa fanompoana nataon'ireo mpisorona sy ireo Levita izay nanao ny fisoronana sy  fanelanelanana natao tao amin'ny fitoerana masina tety an-tany ho an'ny olona. Ka raha vao nifarana ny fanaovana ireny fanatitra ireny, dia tsy nilaina intsony ihany koa ny asa fanompoana nataon'izy ireo. Efa tanteraka ao amin'i Jesôsy avokoa ny zavatra rehetra, Izay manao fanompoana amin'ny rany ao amin'ilay fitoerana masina any an-danitra (jereo ny Heb. 8:1-5). Ny bokin'ny Hebreo dia  manantitrantitra ny maha-Mpisoronabe an'i Kristy any an-danitra, ka ny ran'ny tenany no nentiny niditra tao (Heb. 9:12), anaovany fanelanelanana ho antsika. Izany no fototry ny fanantenana sy ny teny fikasana ananantsika ao amin'ny fanekena vaovao. 

    Manao ahoana  ny fahatsapanao noho ny fahatakaranao fa amin'izao fotoana izao Jesôsy dia manao fanompoana amin'ny alalan'ny rany ho anao any an-danitra? Toky sy antoka manao ahoana no omen'izany anao mikasika ny famonjena?

     "Tamin'ny nizaran'i Kristy ny mofo sy ny divay tamin'ny mpianany, dia nanome toky azy ireo Izy fa Mpanavotra azy. Nankininy tamin'izy ireo ny fanekena vaovao, izay hahatonga izay rehetra mandray Azy ho zanak'Andriamanitra sy mpiara-mandova amin'i Kristy. Amin'ny alalan'io fanekena io, ny fitahiana rehetra izay azon'ny lanitra arotsaka amin'ity fiainana ity sy amin'ny fiainana ho avy, dia azy.
    Hohamafisin'ny ran'i Kristy io asa fanekena io. Ny fampiharana an'io fanompoam-pivavahana io dia natao hitanana ao an-tsain'ny mpianatra ilay sorona tsy misy fetra natao ho an'ny tsirairay avy manokana amin'ny maha-anisan'ny taranak'olombelona lavo manontolo azy."- IFM, t. 709

    "Ny zavatra tena manaitra indrindra amin'ity faneken'ny fiadanana ity dia ny fihoaran'ny harem-pamindrampo sy famelan-keloka ho an'ny mpanota raha mibebaka izy ka miala amin'ny fahotany. Ny Fanahy Masina dia milaza ny filazantsara ho famonjena amin'ny alalan'ny famindrampo feno hatsaram-panahin'ilay Andriamanitsika. "Fa hamindra fo amin'ny tsi-fahamarinany aho", hoy ny Tompo amin'ireo izay mibebaka, "ary tsy hotsarovako intsony ny fahotany" - Heb. 8:12. Miala amin'ny rariny ve Andriamanitra amin'ny fanehoany famindrampo amin'ny mpanota? Tsia! Tsy afaka hanala baraka ny lalàny amin'ny famelany azy hovoahitsakitsaka tsy hisy famaliana Izy. Ao anatin'ny fanekena vaovao dia ny fankatoavana feno sy tanteraka no fepetra ahazoana ny fiainana. Raha mibebaka sy miaiky ny fahotany ny mpanota dia ho voavela ny helony. Hahazo famelan-keloka izy noho ny fanatitra nataon'i Kristy ho azy. Efa notanterahin'i Kristy ho an'ny mpanota tsirairay avy izay mibebaka sy mino ny fitakian'ny lalàna ."- GAG, t. 138. 

    FANONTANIANA HIFANAKALOZAN-KEVITRA: 
    1. Inona no tombony avy amin'ny fananana ny lalàna voasoratra ao am-po, fa tsy ilay voasoratra eo amin'ny vato fisaka fotsiny? Iza no mora hadinoina kokoa, ny lalàna voasoratra amin'ny vato sa ny voasoratra ao am-po? 
    2. Hatramin'ny nahalavoan'ny olombelona, dia tamin'ny alalan'i Jesôsy irery ihany no nahazoana famonjena, na dia niovaova araka ny vanim-potoana nisy teo amin'ny tantara aza ny fanambarana izany fahamarinana izany. Tsy toy izany koa ve ny momba ny fanekena?  
    3. Jereo ilay andalan-teny faharoa nosoratan'i Ellen G.White etsy ambony. Inona no tiany hambara amin'ny hoe:"fankatoavana feno sy tanteraka" no takiana amin'ilay fifandraisana ao anatin'ny fanekena? Iza no hany naneho "fankatoavana feno sy tanteraka" teo amin'ny fiainany? Mahavaly ny fitakian'ny lalàna amintsika io fankatoavana io; amin'ny fomba ahoana? 

    Famintinana: Ny fanekena vaovao dia fanehoana ny drafi-panavotana amin'ny fomba miezinezina sy feno ary tsara kokoa. Isika izay ao anatin'izany fanekena izany dia manana anjara Aminy amin'ny alalan'ny finoana izay hiseho amin'ny fankatoavana ny lalàna voasoratra ao am-pontsika.

    Nanambara ny "fanekena vaovao" tamin'ny mpaminany Jeremia Andriamanitra tamin'ny fotoana nanakaiky ny fiafaran'ny fanjakan'i Joda sy nitondrana ny vahoaka ho babo tany Babilôna. Io ny fotoana voalohany nilazana izany zavatra izany ao amin'ny Baiboly. Na izany aza, tamin'ny fotoana efa handravana ny fanjakan'ireo foko folon'ny Isiraely tany avaratra (150 taona talohan'i Jeremia), dia efa nisy fanekena iray hafa nolazaina, tamin'izay fotoana izay dia i Hôsea no nilaza azy (Hôs. 2:18-20).

    Vakio ny Hos. 2:18-20. Mariho izay zavatra nolazain'i Jehôvah ao amin'ny Jer. 31:31-34 mifandraika amin'izay nolazainy ao amin'ireo andininy ireo. Inona ny sarin-teny mitovy ampiasainy ao, ary inona indray koa no lazainy mikasika ny hevitra sy ny toetra fototry ny fanekena?

    Tamin'ny fotoana rehetra teo amin'ny tantara rehefa voasakan'ny fikomian'ny vahoakan'Andriamanitra sy ny tsy finoan'izy ireo ny drafitry ny faneken'Andriamanitra, dia nandefa mpaminany izy hitory fa tsy nifarana tsy akory ny tantaran'ny fanekeny tamin'ny olony mahatoky. Na dia tsy nahatoky aza ny olona, na dia teo aza ny fihemorana sy ny fikomiana ary ny tsy fankatoavana teo amin'izy ireo, dia mbola nanambara ny fahavononany hanao fanekena aminy ihany Andriamanitra, amin'ireo izay manaiky ny hibebaka sy hankato ary hitaky ny teny fikasany.

    Jereo ireto andininy ireto. Na dia hoe tsy miresaka mivantana momba ny fanekena vaovao aza izy ireo, inona ny zavatra hita ao anatiny izay mitaratra ireo foto-kevitra ao ambadiky ny fanekena vaovao? Ezek. 11:19; Ezek. 18:31; Ezek . 36:26. 

    I Jehôvah no hanome: "fo hahalalany Ahy ho Jehôvah"- Jer. 24:7. "Hesoriko amin'ny nofony ny fo vato ka homeko fo nofo izy"-Ezek. 11:19, ary homeko fo vaovao" sy fanahy vaovao" izy (Ezek. 36:26). Hoy koa Izy hoe, "ny Fanahiko no hataoko ao anatinareo"- and. 27. Izany asa ataon'Andriamanitra izany no fanorenan'ny fanekena vaovao.

    Raha misy olona tonga ao aminao ka miteny hoe, "te hanana fo vaovao aho, tiako ho voasoratra ao am-poko ny lalàna, te hanana fo mahalala an'i Jehovah aho - kanefa tsy haiko ny atao hahazoana izany", inona no holazainao amin'izany olona izany? 

    "Ary ny hafa firenena izay efa manaiky ho an'i Jehôvah  mba hanompo Azy sy tia ny anaran'i Jehôvah  mba ho mpanompony dia izay rehetra mitandrina ny Sabata ka tsy manao azy ho tsy masina sady mitana ny fanekeko dia ho entiko ho any an-tendrombohitro masina, ka hampifaliko ao an-tranoko fivavahana; ny fanatitra hodorany sy ny fanatitra hafa alatsa-dra dia hankasitrahana eo ambonin'ny alitarako, fa ny tranoko hatao hoe trano fivavahana ho an'ny firenena rehetra."- Isa. 56:6,7.

    Nambaran'i Jeremia fa "ny taranak'Isiraely" no hanaovana ny fanekena vaovao (Jer. 31:33). Midika ve izany fa ny taranak'i Abrahama ara-bakiteny fotsiny, dia ireo manana rà Jiosy ary teraka Jiosy ihany no natao hahazo ireo teny fikasan'ny fanekena?

    Tsy izany! Na dia tamin'ny andron'ny TT aza mantsy, dia tsy marina izany. Marina tokoa fa ny firenena hebreo manontolo, no nomena ireo teny fikasan'ny fanekena kanefa tsy natao ho azy samirery izany. Ny olon-drehetra mihitsy aza, na Jiosy na Jentilisa, no nasaina mba hanana anjara amin'ireo teny fikasana , kanefa tsy maintsy manaiky hanao ny fanekena aloha izy ireo . Azo antoka fa tsy misy hafa amin'izao ankehitriny izao.

    Vakio ireo andininy etsy ambony avy tamin'ny bokin'i Isaia ireo. Inona ireo fepetra apetrany amin'ireo izay te hanompo an'i Jehôvah ? Tena misy fahasamihafany be ve ny zavatra nangatahin'Andriamanitra tamin'izy ireo sy izay valinteninao angatahiny amintsika ankehitriny? Hazavao ny  valiteninao.

    Na dia lazaina aza hoe: "tsara lavitra" ny fanekena vaovao (jereo ny lesona alarobia), dia tsy misy maha-samy hafa azy ireo zavatra fototra mandrafitra ny fanekena taloha sy vaovao. Andriamanitra no manolotra ny famonjena amin'ny alalan'ny fahasoavana (Eks. 34:6; Rôm. 3:24); ary Izy ihany no mitady olona izay hitaky ny teny fikasany momba ny famelan-keloka ( Jer. 31:34; Heb. 8:12); io Andriamanitra io ihany koa no mitady hanoratra ny lalàna ao am-pon'ireo izay maniry hanaraka Azy ao anatin'ny fifandraisana amim-pinoana (Jer. 31:33; Heb. 8:10), na Jiosy izany na Jentilisa.

    Ao amin'ny TV dia nandray an'i Jesôsy Kristy sy ny filazantsara ireo Jiosy nanoina ny fifidianana azy tamin'ny fahasoavana. Nandritra ny fotoana voafaritra izy ireo dia tonga fon'ny fiangonana, dia "sisa (...) araka ny fifidianana amin'ny fahasoavana" - Rôm. 11:5, tsy tahaka ireo izay "nohamafisina" ny fony - and. 7. Nandritra izany, ireo Jentilisa izay tsy nino taloha, kanefa nandray ny filazantsara ka nakambana tamin'ireo tena vahoaka marin'Andriarnanitra, no nandrafitra ny fianakaviam-ben'ny mpino, ka tsy navahana izay firenena na foko niaviany (and. 13-24). Koa ireo Jentilisa izay, "tamin'izany andro izany, dia tsy nanana an'i Kristy, fa olon-ko azy tamin'ny fanjakan'ny Isiraely ary vahiny tamin'ireo faneken'ny teny fikasana"- Efes. 2:12 dia nampanakaikezin'ny ran'i Kristy. I Kristy no Mpanalalana amin'ny "fanekena vaovao" ho an'ny mpino rehetra (Heb. 9:15) tsy anavahana firenena na firazanana. 

    Please publish modules in offcanvas position.