NY ANARAN'I JEHÔVAH
Vakio ny Eksodosy 3:13–22. Nahoana i Mosesy no te hahafantatra ny anaran'Andriamanitra, ary inona no maha-zava-dehibe ny anarany?
Andriamanitra dia nanolotra ny tenany tamin'i Mosesy hoe "’ehejeh ’asher ’ehejeh" izay midika ara-bakiteny hoe "Izaho ho izay ho Izaho," na "Izaho dia Izaho." Ao amin'ny Eksodosy 3:12, Andriamanitra dia mampiasa ny matoanteny "’ehejeh" izay mitovy amin'ny andininy 14, rehefa nilaza tamin'i Mosesy Izy hoe: "Ho Aho" (aminareo). Midika izany fa mandrakizay Andriamanitra. Izy no Andriamanitra ambony sy Andriamanitra miara-monina, ary mitoetra miaraka amin'ireo "izay manetry tena sy manana fanahy torotoro" Izy (Isa. 57:15, NRSV).
Ny anaran'Andriamanitra manokana, "Yahweh" (izay adika matetika amin'ny Baiboly anglisy hoe "ny Tompo"), dia efa fantatry ny vahoakan'Andriamanitra hatrany am-piandohana, na dia tsy fantatr'izy ireo aza ny heviny lalina kokoa. Fantatr'i Mosesy koa ny anarana Yahweh, saingy, toa an'ny hafa, tsy fantany ny tena heviny. Ny fanontaniany hoe: "Iza no anaranao?" dia fanontaniana momba izany hevitra lalina kokoa izany.
Fanamarihana manampy dia ao amin'ny Eksodosy 6:3, izay nilazan'Andriamanitra hoe: "Niseho tamin'i Abrahama sy Isaka ary Jakoba Aho tamin'ny anarana hoe Andriamanitra Tsitoha, fa tamin'ny anarako hoe Jehovah kosa dia tsy niseho tanteraka taminy Aho" (Eks. 6:3, NIV). Tsy midika izany fa tsy nahafantatra ny anarana "Yahweh" i Adama, i Noa, i Abrahama, ary ny patriarka (jereo Gen. 2:4, 9; Gen. 4:1, 26; Gen. 7:5; Gen. 15:6–8; sns.). Midika kosa izany fa tsy fantatr'izy ireo ny heviny lalina kokoa.
Ny anarany, Yahweh, dia manondro fa Izy no Andriamanitra manokana, Andriamanitry ny vahoakany, Andriamanitry ny fanekena. Izy dia Andriamanitra akaiky sy manao fifandraisana lalina izay miditra an-tsehatra amin'ny raharahan'olombelona. Ny Andriamanitra Tsitoha (Gen. 17:1) dia Andriamanitra izay niditra an-tsehatra tamin'ny fomba mahagaga tamin'ny heriny. Fa i Yahweh dia Andriamanitra izay mampiseho ny heriny ara-môraly amin'ny fitiavana sy ny fiahiana. Izy dia Andriamanitra mitovy amin'i Elohim ("Andriamanitra mahery, matanjaka, ambony," "Andriamanitry ny olombelona rehetra," "Mpanjakan'izao rehetra izao," "Mpamorona ny zava-drehetra"), fa ny lafiny samihafa amin'ny fifandraisany amin'ny olombelona dia aseho amin'ny anarana Yahweh mihitsy.
Ny fahalalana ny anarana na ny fiantsoana ny anaran'Andriamanitra dia tsy zavatra majika. Mikasika ny fanambarana ny anarany izany, izay midika hoe mampianatra ny hafa ny marina momba an'ity Andriamanitra ity sy ny famonjena izay atolony ho an'izay rehetra tonga amin'ny finoana. Araka ny nolazain'i Joely: "Ary izay rehetra miantso ny anaran'i Jehovah dia hovonjena" (Joely 2:32, NIV).
Amin'ny fomba ahoana eo amin'ny fiainanao manokana no efa niainanao ny fifandraisana akaiky sy ny fifandraisana lalina tamin'i Yahweh izay tadiaviny hananana amin'izay rehetra manolo-tena ho Azy?