Lesona Sekoly Sabata Herinandro

FAMPIDIRANA

Hodinihina mandritra ny herinandro: Jos. 5:13-15; Isa. 37:16; Apok. 12:7-9; Deo. 32:17; Eks. 14:13,14; Jos. 6:15-20.

Tsianjery:

"Ary tsy nisy andro tahaka izany, na tany alohany, na tato aoriany, izay nihainoan'i Jehôvah ny feon'olona; fa Jehôvah niady ho an'ny Isiraely." Jos. 10:14.

Eo am-pamakiana ny bokin'i Josoa, dia mahita fanafihana ara-miaramila mahery vaika notanterahina noho ny baikon'Andriamanitra, tamin'ny anaran'Andriamanitra, ary niaraka tamin'ny fanampian’Andriamanitra isika. Hita manerana ny bokin'i Josoa ny hoe Andriamanitra no tao ambadiky ny fahazoana ny tany Kanana. Nanambara izany ny mpitantara (Jos. 10:10,11), ny tenin'Andriamanitra mihitsy (Jos. 6:2; Jos. 8:1), ny lahatenin'i Josoa (Jos. 4:23,24; Jos. 8:7), i Rahaba (Jos. 2:10), ireo mpisafo tany (Jos. 2:24), ary ny vahoaka (Jos. 24:18). Andriamanitra mihitsy no milaza fa fanapahan-keviny ny firosoana tamin'ireo ady feno herisetra ireo.

Mampametra-panontaniana tsy azo ialana izany zava-misy izany. Ahoana no ahazoantsika an-tsaina fa fanaon'ny olom-boafidin'Andriamanitra izany tamin'ny andron'ny TT? Ahoana no azo ampifandraisana ny maha-"mpiady" an'Andriamanitra amin'ny toetrany be fitiavana (ohatra: Eks. 34:6; Sal. 86:15; Sal. 103:8; Sal. 108:4), kanefa tsy manalefaka ny fahefana ananan'ny TT, na ny maha-azo antoka azy, na ny maha-zava-misy ara-tantara azy?

Amin'ity herinandro ity sy ny herinandro ho avy, dia handinika ny amin'ilay fanontaniana sarotra momba ny ady ao amin'ny bokin'i Josoa sy any an-kafa isika, izay Andriamanitra no nibaiko azy.

*Famerenana ny lesona ny sabata 25 Oktobra.

KOMANDIN'NY MIARAMILAN'I JEHÔVAH 

Vakio ny Jos. 5:13-15. Inona no ambaran'ireo andininy ireo momba ny tontolon-kevitra manodidina ny nahazoana ny tany Kanana?

Vao avy niampita an'i Jordana ny Isiraely ary niditra ny tanin'ny fahavalo. Eo anoloan'izy ireo ny tanana mimandan'i Jeriko, mihidy mafy ny vavahadiny (Jos. 6:1). Tsy nahafantatra izay tetika hoenti-miady akory ny vahoaka tamin'io fotoana io. Ary ny nampanahy kokoa aza dia tsy nanana afa-tsy antsamotady, lefona, ary zana-tsipika ny Isiraely teo anatrehan'ilay tanana voaro mafy mba hahazaka fahirano mandritra ny fotoana maharitra.

Valiny manjavozavo no azon'i Josoa rehefa nanontany ny mombamomba ilay vahiny hafahafa izy: "Tsia" hoy izy. Ny valin-tenin'ilay vahiny dia manambara fa tsy vonona hiandany na amin'ny andaniny na amin'ny ankilany nofaritan'i Josoa Izy. Raha lazaina amin'ny teny hafa, ny fanontaniana lehibe tokony hipetraka dia tsy hoe miandany amin'i Josoa ve Izy, fa izao kosa: i Josoa ve miandany Aminy?

Ampitahao amin'ny 2 Mpanj. 6:8-17, Neh. 9:6, ary ny Isa. 37:16 ny Jos. 5:14,15. Inona no hitanao eto momba Ilay Komandin'ny miaramilan'i Jehôvah ?

Miavaka tokoa ilay andian-teny hoe: "Komandin'ny miaramilan'i Jehovah" ao amin'ny Baiboly Hebreo, ary ny fitambaran'ny teny hoe "komandy" sy "miaramila" dia manondro mpitari-tafika mandrakariva. Ny teny hoe "tafika" ao amin'ny Soratra Masina dia mety manondro vondrona miaramila, anjely maro, na zavatra eny amin'ny lanitra.

Niseho tamin'i Josoa i Kristy talohan'ny nahatongavany ho nofo, tsy toy ny iray laharana aminy, na toy ny Komandin'ny tafik'Isiraely koa aza, fa amin'ny aha-Komandin'ny tafiky ny anjely Azy, izay tsy hita maso nefa tena misy, izany hoe tafiditra ao anatin'ny ady lehibe lavitra noho ny an'i Josoa tamin'ny Kananita Izy. Ny fihetsik'i Josoa dia manondro mazava ny fahatakarany ny momb Ilay Komandy. Mitovy amin'Andriamanitra Izy, ary niankohoka teo anatrehany mombamomba i Josoa ho mariky ny fanajana lalina Azy sy fivavahana Aminy (Jos. 5:14; Gen. 17:3; 2 Sam. 9:6; 2 Tant. 20:18). Vonona i Josoa handray ny toromarika hoenti-miady, dia tetikady fanafihana, izay ampahany manan-danja amin'ny ady lehibe lavitra izay idiran'llay Andriamanitry ny maro an-tsehatra mihitsy.

Inona ny fampaherezana azontsika, sy tokony horaisintsika, amin'ny fahafantarantsika fa miditra an-tsehatra miaro ny vahoakany ny "Komandin'ny miaramilan'i Jehôvah "?

ADY ANY AN-DANITRA

Takatr'i Josoa fa ampahany amin'ny ady lehibe lavitra ilay ady. Inona no fantatsika momba ilay ady izay andraisan’Andriamanitra anjara mihitsy? Vakio ny Apôk. 12:7-9, Isa. 14:12-14, Ezek. 28:11-19, ary ny Dan. 10:12-14.

Nofenoin Andriamanitra voary manan-tsaina izao tontolo rehetra izao, izay nomeny safidy malalaka. lo no fepetra ilaina mba hahafahan'izy ireo mitia. Afaka misafidy ny hitondra tena mifanaraka amin'ny sitrapon'Andriamanitra na ny mifanohitra amin'izany. Nisy anjely iray mahery indrindra, i Losifera, nikomy tamin Andriamanitra, ary nitaona anjely maro niaraka taminy.

Samy miresaka momba io ady io ny Isaia sy ny Ezekiela, na dia misy mpandiníka sasany aza miezaka mametra ny hevitry ny Isaia 14 sy ny Ezekiela 28 ho mikasika ny mpanjakan'i Babylona sy ny mpanapaka iray tao Tyro fotsiny. Saingy misy famantarana mazava omen'ny Baiboly, izay manondro tontolo iray ankoatra ity hita maso ity. Ambara ho tany an-danitra teo amin'ny seza fiandrianan Andriamanitra ny mpanjakan'i Babylona (Isa. 14:12,13), ary ny mpanjakan'i Tyro kosa voalaza fa nitoetra tao Edena tamin'ny naha kerobima manaloka azy teo amin'ny tendrombohitra masin'Andriamanitra (Ezek. 28:12-15). Tsy misy amin'ireo voalaza ireo marina momba ny mpanjakan'i Babylona sy Tyro.

Tsy azo ilazana ny amin'ireo mpanjaka teto an-tany koa ny hoe "tsy nanan-tsiny" izy ireo ary "mahatanteraka ny rafitra tsara tarehy tonga marika". Noho izany dia manondro mihoatra lavitra noho ny fanjakan'i Babylona sy Tyro ara-bakiteny izany.

Manao "fanoharana" (teny hebreo: mashal) i Isaia, izay mivoy hevitra mihoatra lavitra noho ny toe-javatra ara-tantara nisy tamin'izany fotoana izany. Eto, ny mpanjakan'i Babylona dia manjary ohatry ny fikomiana, ny fihamboana ho mahavita tena, ary ny avonavona. Toy izany koa, navahan'i Ezekiela ny mpitondra an'i Tyro (Ezek. 28:2, DIEM) sy ny mpanjakan'i Tyro (Ezek. 28:11,12), ka ilay mpitondra izay niasa teto an-tany, dia manjary tandindon'ilay mpanjaka izay miasa any amin'ny tontolo any an-danitra.

Araka ny voalaza ao amin'ny Dan. 10:12-14, ireo voary any an-danitra mpikomy ireo dia manakana ny fikasan'Andriamanitra tsy ho tanteraka eto an-tany. Ao anatin'izany fifandraisana misy eo amin'ny lanitra sy ny tany izany no tokony hahatakarantsika ireo ady nasain'Andriamanitra natao teo amin'ny Isiraely. Fisehoan'ny fifanandrinana lehibe ifanaovan'Andriamanitra sy i Satana, ary ny tsara sy ny ratsy, no tokony handraisantsika izany- ka ny tanjona faratampony amin'izany dia ny hampanjaka indray ny fahamarinana sy ny fitiavan'Andriamanitra eto amin'ity tontolo lavo ity.

Amin'ny fomba ahoana no ahitantsika, eo amin'ny manodidina antsika sy eo amin'ny flainantsika manokana, ny maha-zava-misy io fifanandrinana lehibe ifanaovan'ny tsara sy ny ratsy io?

JEHÔVAH DIA MPIADY MAHERY

Vakio ny Eks. 2:23-25; Eks. 12:12,13 sy ny Eks. 15:3-11. Inona no hevitry ny hoe mpiady mahery | Jehôvah ?

Nandritra ny fotoana nijanonany ela tany Egypta, dia nanadino Ilay Andriamanitra marina nivavahan'ny razany ny Isiraelita. Araka ny asehon'ireo tantara mikasika ny dian'izy ireo namakivaky ny efitra, dia nanjavozavo ny fahalalany an'Andriamanitr'i Abrahama sy Isaka ary Jakoba, ka nafangarony tamin'ny fanaon'ny mpanompo sampy ny fivavahany (jereo ny Eks. 32:1-4). Nitaraina tamin'i Jehôvah izy ireo tao anatin'ny fampahorian'ny Egyptianina (Eks. 2:23-25), ary niditra an-tsehatra niaro azy ny Tompo tamin'ny fotoana nilany izany indrindra.

Kanefa lehibe lavitra noho ny adim-pahefana teo amın'i Mosesy sy i Farao ny fifandonana soritsoritana ao amin'ireo toko 12 voalohany amin'ny bokin'ny Eksodosy. Araka ny fisainana tany Proche-Orient fahiny momba ny ady, ny fifandonana teo amin'ny vahoaka dia noheverina ho fifandonana teo amin'ireo andriamanitry ny andaniny sy ny ankilany. Ambaran'ny Eks. 12:12 fa notsarain'i Jehôvah i Farao, ary tsy izy ihany fa ireo andriamanitry ny Egyptianina koa, izay demonia mahery (Lev. 17:7; Deo. 32:17) nijoro tao ambadiky ny fahefana mpampahory sy tsy rariny teo amin'ny fiarahamonina tao Egypta.

Raha ny marina dia miady amin'ny ota Andriamanitra ary tsy holeferiny ny haharetan'izany ady izany mandrakizay (Sal. 24:8; Apôk. 19:11; Apôk. 20:1-4,14). Ireo anjely lavo rehetra, sy ny olombelona izay mifikitra amin'ny fahotana ary tsy manaiky hovana intsony, dia haringana. Araka izany, ny ady tamin'ireo mponina tao amin'ilay tany dia tokony horaisina ho ampahany voalohany amin'io fifanandrinana io, izay ho tonga amin'ny faratampony eo amin'ny hazo fijaliana, ary hifarana amin'ny fitsarana farany, rehefa hohamarinina ny fitsaran Andriamanitra sy ny toetrany be fitiavana.

Ny amin'ny fandringanana tanteraka ny Kananita dia tsy maintsy takarina araka ny fomba fijery ara-Baiboly, izay ahitana an'Andriamanitra miditra an-tsehatra ao anatin'ny fifanandrinana lehibe ifanaovany amin'ireo tafiky ny ratsy eo amin'izao tontolo rehetra izao. Ny tena ahina mantsy dia ny lazan'Andriamanitra ho voaloto, sy ny toetrany haseho amin'ny fomba diso (Rôm. 3:4; Apōk. 15:3).

Hatramin'ny fotoana nidiran'ny ota teo amin'ny fiainan'ny olombelona dia tsy misy olona afaka milaza ny tenany ho sady tsy momba ny atsy no tsy momba ny aroa. Tsy maintsy miandany na amin'Andriamanitra na amin'ny ratsy ny olona. Noho izany, araka io fomba fijery io, ny fandringanana ny Kananita dia topy maso ny amin'ny fitsarana farany.

Tsy maintsy mifidy na ny andaniny na ny ankilany isika ao anatin'io fifanandrinana lehibe io. Ahoana no ahafantarana hoe miandany amin'iza marina ianao?

JEHÔVAH HIADY HO ANAREO

Araka ny voalaza ao amin'ny Eks. 14:13,14,25, inona no drafitr Andriamanitra sy ny idealiny tany am-boalohany mikasika ny fandraisan'ny Isiraelita anjara tamin'ny ady?

Tao anatin'io fotoan-tsarotra io, rehefa latsaka an-katerena ny vahoaka Isiraely ka tsy afaka nandroso na nihemotra, dia «hoy Mosesy tamin'ny olona: Aza matahotra hianareo, mijanóna, fa ho hitanareo ny famonjen'i Jehôvah , izay hataony ho anareo anio, fa ny Egyptiana, izay hitanareo anio, dia tsy ho hitanareo intsony mandrakizay. Jehôvah hiady ho anareo, fa hianareo kosa hangina. Eks. 14:13,14. Araka ny fitantaran'ny Baiboly, na ny Egyptianina aza dia nahatakatra izany zava-misy izany ka loa-bolana hoe: "Aoka handositra ny tavan'ny Isiraely isika, fa Jehôvah no miady amin'ny Egyptiana ho an'ireo." - Eks. 14:25.

Nanjary sary miverimberina teo amin'ny tantaran'ny Isiraelita ny fidiran Andriamanitra an-tsehatra amin'ny fomba mahagaga ho azy ireo, izay sady tsy nanan-kery no tsy mahay miady. Ny fomba nanafahan Andriamanitra ny Isiraely tamin'ny fanandevozana tao Egypta no nanjary ohatra. Jehovah ihany no miady eto, fa ny Isiraely kosa nasaina nangina fotsiny (Eks. 14:14). Andriamanitra no Ilay Mpiady mahery; Izy no tompon'ny fanapahan-kevitra. Izy no mamolavola ny paikady, mamaritra ny fomba atao, ary mitarika ny fanafihana. Raha tsy i Jehôvah no miady ho an'ny Isiraely, dia tsy afaka ny hahomby velively izy ireo.

Toy izao no anazavan'i Ellen G. White izany: tsy drafitr’Andriamanitra ny hahazoan'izy ireo ny Tany Nampanantenaina amin'ny alalan'ny ady, fa amin'ny alalan'ny fanekena sy ny fankatoavana tanteraka ny didiny» - ST, 2 Septambra 1880. Tahaka ny nanafahany azy ireo tany Egypta dia Andriamanitra no hiady ho azy ireo. Ny hany anjaran'izy ireo dia ny mijoro tsara sy ny manatri-maso ny fidirany an-tsehatra amin-kery.

Hita porofo eo amin'ny tantara fa tsy nilain'ny Isíraelita ny niady rehefa ampy ny fitokiany tamin'Andriamanitra, (jereo ny 2 Mpanj. 19; 2 Tant. 32; Isa. 37).

Raha ny drafitr'Andriamanitra sy ny idealiny, dia tsy nila niady ho an'ny tenany mihitsy ny Isiraely. Vokatry ny tsy finoan'izy ireo, izay niseho taorian'ny Eksodosy, no nahatonga an'Andriamanitra namela azy ireo handray anjara tamin'ny ady natao tamin'ny Kananita. Tahaka ny tsy nilan'izy ireo namoaka sabatra na iray aza tamin'ny Egyptianina nandritra ny fanafahana azy tamin'ny fanandevozana, dia tsy ho nila niady mihitsy izy ireo mba hahazoana an'ı Kanana (Deo. 7:17-19).

"Raha tsy nimonomonona tamin'i Jehôvah ny Zanak'Isiraely, dia tsy ho navelany hiady taminy ny fahavalony.»-TF. 1. 134. Mety hisy fiantraikany eo amin'ny fiainantsika ankehitriny ny fimonomononana; amin'ny fomba ahoana?"

NY SAFIDY TSARA INDRINDRA FAHAROA

Vakio ny Eks. 17:7-13 sy ny Jos. 6:15-20. Inona по fitoviana hitanao eo amin'ireo tantara roa miresaka ady ireo? Inona no maha-samy hafa azy ireo?

Ny ady voalohany nataon'ny Isiraely taorian'ny nanafahana azy tamin'ny fanandevozana dia voarakitra ao amin'ny Eks. 17, izay niarovan'ny Isiraelita ny tenany tamin'ny Amalekita. Efa nahita ny herin'Andriamanitra tsy manarn-petra ny Isiraely tamin'ny namelezany ny Egyptianina sy nanafahany ny Isiraelita. Efa hitantsika fa tsy ny hiadian'ny Isiraely amin'ny hafa no drafitr Andriamanitra ho azy tany am-boalohany (Eks. 23:28; Eks. 33:2). Saingy fotoana fohy taorian'ny nanafahana azy ireo tany Egypta, dia nanomboka nimonomonona teny an-dalana ny Isiraelita (Eks. 17:3), ary nisalasala ny amin'ny fanatrehan'Andriamanitra mihitsy aza. Tamin'io fotoana io no tonga niady tamin'ny Isiraely ny Amalekita. Tsy kisendrasendra izany. Navelan'Andriamanitra hanafika ny Isiraely ny Amalekita mba hianaran'izy ireo mitoky Aminy indray.

Tsy nanitsakitsaka ny fitsipiny Andriamanitra raha nidina teo amin'ny laharan' ny olony, ka tsy nitsahatra niantso azy ireo mba hiverina amin'ny drafiny ho azy ireo: dia ny fianteherana sy ny fitokiana tanteraka amin'ny fidiran'Andriamanitra an-tsehatra. Raha ny marina, tsy nomena ny lalan'ny ady (Deo. 20) raha tsy taorian'ny 40 taona tany an'efitra, izay vokatry ny tsy finoan'ny Isiraely koa. Nitaky paikady vaovao ny toe-javatra vaovao, ary tamin'izany ihany no nitakian'Andriamanitra ny Isiraely handringana tanteraka ny Kananita (Deo. 20:16-18).

Nanjary nila niady ny Isiraely, ary ankoatra izany dia nanjary fizahan-toetra ny fahatokian'izy ireo tamin'i Jehovah koa izany. Tsy nanary azy ireo Andriamanitra fa navelany hanatri-maso ny heriny ny Isiraelita tamin'ny alalan'ny fianteherana tanteraka Taminy.

Hita mazava ao amin'ny tsoa-kevitra nataon'i Josoa any amin'ny faran'ny boky fa nandray anjara tamin'ny fahazoana ny fandresena ny Isiraelita. Voalaza fa niady tamin'ny Isiraelita ny Kananita (Jos. 24:11). Na vokatry ny fahagagana avy amin'Andriamanitra aza ny firodanan'ny mandan'i Jeriko, dia tsy maintsy nandray anjara mavitrika tamin'ny ady ny vahoaka Isiraely sy niatrika ny fanoherana mafy nataon'ny mponin'ilay tanana.

Nanjary fomba iray nampitomboana ny fitokiana tsy misy fepetra tamin'ny fanampian'i Yahweh ny fandraisan'ny Isiraely anjara tamin'ny ady mitam-piadiana. Na izany aza, nampahatsiahivina hatrany ny Isiraely (Jos. 7:12,13; Jos. 10:8) fa teo am-pelatanan'ny Tompo ny fahombiazan'ny ady tsirairay, ary ny hany mety hampiova ny vokatry ny ady dia ny finoany, na ny tsy finoany ny teny fikasan'ny Tompo. Anjaran'izy ireo ny misafidy.

FIANARANA FANAMPINY : Vakio "Ny nandravana an'l Jeriko", PM, toko 45.

Rehefa nipoitra teo anivonizao tontolo rehetra izao ny fikomiana tamin'ny fahefan’Andriamanitra, dia na mitsahatra tsy ho Ilay Andriamanitra tsy miova sy mandrakizay araka ny maha-lzy Azy Andriamanitra, ka hatolony ho an'ny anankiray amin'ireo voariny mikomy ny fitondrana izao rehetra izao, na hitoetra ho llay Ray masina, marina, be fitiavana, ary mpamindra fo sy mpiahy izao rehetra misy izao Izy Maneho ny sary faharoa ny Baiboly, izay ahitana fa tsy azo ihodivirana ny fifanandrinana eo amin'ny herin'ny ratsy sy ny herin'Andriamanitra.

Rehefa naneho toe-tsaina feno fanoherana mitovy amin'izany tamin'i Jehôvah ireo fahefana ara-politika na ara-tsosialy teo amin'ny tantara, izay mifandray amin'ny herin'ny maizina mpanakorontana sy mpikomy, dia niditra an-tsehatra Izy, amin'ny maha-Tompo sy Mpanjakan'izao rehetra izao Azy. Ny fanehoana an'i Jehôvah amin'ny maha-mpiady mahery Azy dia nanjary tandindon'ny fandresena faratampony izay hamarana tanteraka ny ady ifanaovan'ny tsara sy ny ratsy izay mahafaoka izao tontolo rehetra izao (Apôk. 20:8-10). Ankoatra izany, ny ady masin'ny Isiraely dia tsy vitan'ny maneho taratra ilay fifanandrinana lehibe toy ny ao anaty fitaratra, fa ampahany manan-danja amin'io ady io mihitsy, izay manambara mialoha ny fitsaran Andriamanitra amin'ny andro farany eo amin'ny sehatry ny tantara ankehitriny

Tombontsoa sy adidy nomen'Andriamanitra azy ireo ny hiditra ny Tany nampanan-tenaina tamin'ny fotoana izay notendreny, saingy nesorina tamin'izy ireo izany tombontsoa izany vokatry ny hadalana niniany natao. (...) Tsy drafitr'Andriamanitra ny hahazoanizy ireo ny tany tamin'ny alalan'ny ady, fa tamin'ny fankatoavana tanteraka ny didiny kosa. -PP. 1. 392.

FANONTANIANA hifanakalozan-kevitra

1. Raha fantatrao ny tontolon-kevitra manodidina ilay fifanandrinana lehibe mahafaoka izao tontolo rehetra izao, ahoana no anampian'izany anao hahatakatra tsara kokoa ny balkon'ny Tompo mba hirotsahan'ny Isiraely an'ady?

2. Ifanakalozy hevitra ao amin'ny kilasy ny valin-teninao tamin'ny fanontaniana ao amin'ny fizarana Alatsinainy mikasika ny maha-zava-misy marina ilay fifanandrinana lehibe sy ny fomba isehoany eo amin'ny tontolo manodidina antsika. Inona no anjarantsika amin'izany ady izany, ary amin'ny fomba ahoana no iezahantsika manatanteraka izany?

3. Ahoana no fomba hampiharantsika ilay foto-kevitra hoe: mangina sy miandry tsara an'i Jehôvah hiady ho antsika eo amin'ny fiainantsika ara-panahy?

4. Matetika rehefa misy adihevitra na fifandirana indraindray ao amin'ny fiangonana, dia tiantsika ho hita hoe iza no miandany amintsika. Ahoana no tokony hanovantsika ny fisainantsika eo am-pandinihana ny Jos. 5:13-15?