Antsoina hoe Epistilin'ny Fifatorana ny Filipiana sy ny Kolosiana satria tao am-ponja no nanoratan'i Paoly azy (toy izany koa ny Efesiana sy ny Filemona). Araka ny fahitan'ny ankamaroan'ny mpandinika Baiboly dia nosoratan'i Paoly tany Roma ireo, tamin'ny taona 60-62 TrK tany ho any (jereo ny Asa 28:16).
Vakio ny Lio. 3:1 sy ny Filem. 1. Inona no maha zava-dehihe ny fomba anoritsoritan'i Paoly ny maha mpifatotra azy?
Nanokana ny fiainany ho an'ny fanompoana an'i Jesôsy Kristy i Paoly. Koa raha anisan'izany fanompoana izany ny maha-mpifatotra, dia vonona izy. "Iraka migadra" no ilazan'i Paoly ny tenany (Efes. 6:20). Nanao dia misionera maro izy, nanangana fiangonana maro sy nanofana mpiasa ho an'ny Tompo. Mety ho nanontany tena izy hoe: "Nahoana aho no eto kanefa ho nahavita zavatra betsaka kokoa aho raha tsy nisy ireto gadra ireto?" Mbola nogadraina ihany i Paoly taty aoriana, rehefa nanoratra ny epistily faharoa ho an'i Timoty. lzany hoe, boky dimy farafahakeliny, ao amin'ny Testamenta Vaovao, no nosoratany tany am-ponja.
Tsy misy amin'ireo epistily nosoratana tany am-ponja ireo nilazan'i Paoly mazava ny toerana namatorana azy; noho izany, misy milaza fa tany Efesosy izy na tany Kaisaria. Saingy tsy misy porofo ara-Baiboly velively milaza fa gadra tany Efesosy i Paoly. Ny tany Kaisaria no azo inoana kokoa, saingy tsy hita mazava fa notandindomin-doza ny ainy tao amin'io tanàna io. Tamin'ny fotoana nanoratany ny Fifipiana kosa dia hita fa nahina tokoa ny ain'i Paoly (jereo ny Fil. 1:20; Fil. 2:17).
Misy zavatra hafa ao amin'io epistily io, ahazoana mahafantatra ny toerana nisy an'i Paoly nandritra ny fotoana naha-tao am-ponja azy. Voalohany, ny fisian'ny pretoria. Mety manondro ny fonenana ofisialin'ny governora iray izany, tahaka ilay tany Jerosalema, izay namotopotoran'i Pilato an'i Jesôsy (Mat. 27:27; Jao. 18:33), na koa tany Kaisaria, izay nampidirana an'i Paoly am-ponja (Asa. 23:35). Kanefa mazava fa nampiasa io teny io i Paoly, tsy ho fanondroana toerana, fa olona kosa. Hoy izy: "Fantatry ny mpiambina pretoriana rehetra" ny filazantsara - Fil. 1:13. Tany Roma, ireo olona ireo dia miaramila manokana miisa hatrany amin'ny 14000, izay niaro ny amperora sy niambina ny gadra tao aminy.
Faharoa, nanao vefoma ireo mpino tao amin'ny "ankohonan'i Kaisara" koa i Paoly (Fil. 4:22). Midika izany fa nogadraina tao Roma i Paoly ary nifandray tamin'ireo izay nanompo ny ankohonan'ny amperora.
Ahoana no hianarantsika manao ny tsara indrindra hatrany na inona na inona toe-java-tsarotra atrehintsika? Nahoana no tsy mora mandrakariva izany?